'tante' willy uit breda

In deze blog komen een aantal draadjes bij elkaar: twee bezoekjes aan familieleden van der Velden, één in mijn vroege jeugd en één zo'n 50 jaar later, én de erfenis van foto's, brieven en andere documenten die mijn oom heeft achtergelaten. Deze erfenis is misschien wel de trigger geweest om aan genealogie te beginnen. Prachtige insteekfotoalbums met foto's en vele losse foto's uit een ver verleden. Zo ver dat ik nauwelijks aanknopingspunten uit eigen kennis kon vinden. Heerlijk materiaal, maar helaas vrijwel ongedocumenteerd. De oorspronkelijke eigenaren waren mijn grootouders en die wisten uiteraard wie op welke foto stond en die hoefden er geen namen bij te zetten.

Mijn moeder was zeer geïnteresseerd in familiezaken en zou ongetwijfeld veel dingen hebben kunnen ophelderen, maar helaas was zij, toen ik het materiaal in handen kreeg, al jaren overleden. De enige vraagbaak die ik mij kon voorstellen was een heeroom, een volle neef van mijn moeder, waarvan ik wist dat ook hij veel ophad met de familie.

Met een enigszins geordende verzameling foto's en een set systeemkaarten plus een lange vragenlijst ben ik naar heeroom gegaan, die mij veel informatie kon geven waar`ik anders nooit achter gekomen zou zijn. Enkele foto's betroffen een dame die ik onmogelijk thuis kon brengen. Heeroom kon mij vertellen dat zij 'tante' Willy van der Velden was, een wees van redelijk vermogende ouders. Opvallend was dat hij zich van haar herinnerde dat zij goed Frans kon spreken, wat inderdaad bijzonder was.

Bij het horen van dit verhaal kwam mij een herinnering te boven. Als kleine jongen mocht ik met mijn oom per trein naar Breda om oudtante Dina Vossen - van der Velden te bezoeken. Bij deze gelegenheid hebben we ook een bezoek gebracht aan een 'tante' van wie ik nog nooit gehoord had: Willy van der Velden. Het bleek een ongetrouwde dame, al behoorlijk op leeftijd te zijn.

Enige jaren geleden kreeg ik van een achterkleindochter van mijn overgrootouders van der Velden gegevens en foto's van haar familietak. Hierbij zat tot mijn verrassing ook een foto van Willy van der Velden.

Met deze informatie kon ik de dame in enkele familiefoto's identificeren als Willy van der Velden. De foto's zijn als volgt te dateren: foto 1 1900-1901, foto 2 en 3 1909-1911.

1, Ad, Sjef en Fons van den Hoeven met Willy van der Velden

2. Gezin van den Hoeven - van der Velden met Willy van der Velden

3. Als foto 2, met eveneens Dingena Maria Vossen - van der Velden

Door de beschikbaarheid van grote aantallen gegevens uit de bevolkingsregisters, de registers van de burgerlijke stand en de memories van successie heb ik verschillende gegevens over Willy van der Velden kunnen achterhalen.

Het gezin kwam zoals de hele familie van der Velden uit Gorinchem. Met haar vader en moeder heeft zij enkele maanden in 1884-1885 in de Sint Jansstraat te Breda gewoond. Haar vader was toen koffiehuishouder. Hierna is het gezin terug verhuisd naar Gorinchem. Daar overlijdt de moeder en hertrouwt de vader. In mei 1888 is dit gezin weer in Breda te vinden, nu in de Dieststraat. Daar overlijdt de vader in 1894, waarna de stiefmoeder van de wees geworden Willy een jaar later hertrouwt met de kantoorbediende Paulus Meeuwesen. De tienjarige Willy is niet bij dit gezin gebleven.

Uit de omslag van de memorie van successie blijkt, dat het vermogen van de overleden vader van Willy ongeveer ƒ 11.000 was, hetgeen omgerekend naar 2019 ongeveer € 153.000 zou zijn. De ouders waren in gemeenschap van goederen getrouwd, en er was naast Willy nog een dochter uit het tweede huwelijk die erfgenaam was. Het kindsdeel van Willy moet dus ongeveer 17% van 11.000 zinde ruim ƒ 1800 (in 2019 € 25.000) zijn. George van der Velden, de oudste broer van mijn grootmoeder Elisabeth Hendrika van den Hoeven - van der Velden, wordt aangesteld als voogd van Willy. Van de vader is in één registratie het beroep van koffiehuishouder genoemd. In alle andere registraties staat 'zonder beroep' vermeld. Het zou er op kunnen wijzen, dat zijn bezittingen in de vorm van o.a. huizen te Gorinchem en Breda hem voldoende inkomsten als 'huisjesmelker' verschafte.

In de jaren van het tweede huwelijk van Willy's stiefmoeder staat Willy niet meer bij dit gezin geregistreerd. Het blijkt, dat zij in ieder geval kortere of langere tijd in huis heeft gewoond bij overgrootvader Josephus Marcelis van der Velden en bij diens kinderen. Vermoedelijk uit 's-Hertogenbosch komend (zie foto 1 hierboven) komt Willy eind december 1899 op de Mauritsstraat 10, in het huis van mijn overgrootvader Josephus Marcelis van der Velden te wonen. Van 1908-1910 woont zij in het Gesticht der Fransche zusters te Oss, waar zij - zoals afgeleid kan worden uit de informatie over dit gesticht - mogelijk Frans heeft gestudeerd (wat kan kloppen met hetgeen heeroom George mij bij mijn bezoek verteld heeft). Maar even goed mogelijk is, dat zij er als werkkracht woonde. Overigens heeft zij in deze periode ook 2½ maand in Groesbeek gewoond. In 1911-1912 woont ze ruim een jaar bij de zoon van Josephus Marcelis die ook de vader van heeroom George is, huisschilder Antonius Josephus Maria.

Opmerkelijk is haar verblijf van nauwelijks twee maanden in 1925 als dienstmeid bij een bakker in Helmond. Bij deze registratie staat nog vermeld dat haar 'wettig domicilie op 3 juli 1924 te Ginneken was, dus mogelijk de woning van haar oude voogd George van der Velden.

In de gevonden gegevens van Willy is buiten die van Helmond niets te vinden over een beroep.

Over de periode na 1925 zijn nog geen gegevens gevonden. Maar dat zij rond 1950 voor mijn oom nog niet in het vergeetboek stond zegt ook veel over het belang van deze dame voor de familie van der Velden.