afscheid van piet maas in het groot ziekengasthuis

Hedenmorgen 11 uur had in de met palmen versierde aula van het Sint Jozefpaviljoen het afscheid plaats van deze twee oud-gedienden, die respectievelijk als timmerman vanaf 1914 en als inwonend verpleger vanaf 1905 in dienst van het Groot-Ziekengasthuis zijn geweest.

Aanwezig waren de president, de administrateur, de secretaris, de architect en de opzichter der Godshuizen, de geneesheer directeur, de eerw. Rector, Moeder Overste, de verschillende zusters en nagenoeg al het mannelijk personeel van het ziekenhuis.

De scheidenden werden eerst toegesproken door den heer Meijring, welke erop wees dat deze dag van bijzondere betekenis voor de Godshuizen genoemd kan worden, omdat de administrateur en van het gasthuis twee oude getrouwen moeten heengaan.

Onverbiddelijk is de tijd geslagen voor U, zie spreker, hoe gaarne U beiden, nog flink en gezond, uw werk zoudt willen voortzetten. Vervolgens wendde spreker zich meer speciaal tot Kees Manders om hem dank te zeggen voor al hetgeen hij voor het gasthuis gedaan heeft en legde speciaal den nadruk erop hoe Kees dag en nacht bij tij en ontij met zijn hulp ernstig zieken heeft bijgestaan, zieken gehaald en dooden bezorgd.

Het was spreker aangenaam dat Manders op het terrein van het ziekenhuis zou blijven wonen.

Vervolgens sprak architect van Dillen over de bijzondere verdiensten van timmerman Maas en noemde hem een vakman van meer dan gewone capaciteit, wiens werk tot in de perfectie steeds verzorgd was.

In het gasthuis zal de gedachte aan Maas levendig blijven in de veel fraaie werkstukken van zijn hand.

Rector van Laarhoven sprak namens Moeder Overste en de zusters in zeer waarderende woorden tot Piet en Kees over hun behulpzaamheid, goede humeur en trouwe plichtsbetrachting. Namens de zusters overhandigde hij de trouwe bedienden ieder een cadeau als blijvend aandenken aan dezen dag.

Namens het personeel sprak van Sandvoort over de kameraadschap van de twee scheidende collega's waarmee altijd in de beste harmonie is gewerkt. Hij sprak de hoop uit dat beiden nog lang van hun verdiende pensioen zouden kunnen genieten en overhandigde Maas een fraaie pendule en Manders een mooie kapstok voor zijn nieuwe home.

Na afloop der plechtigheid werden door de goede zorg der zusters verfrisschingen gepresenteerd en bleef het gezelschap nog eenigen tijd in prettige stemming bijeen. Voor de twee getrouwen een onvergetelijke welverdiende dag.

Opa Piet Maas in het midden

d'alleu of dalleu, wie zal het zeggen?

Mijn overgrootmoeder Willemina Geertruida Engels trouwde na het overlijden van haar eerste man met Theodorus Johannes Dalleu. Toch heb ik de nazaten uit dit huwelijk gekend als d'Alleu, tot ..... ik mij ging verdiepen in de genealogie en de 'verschrijving' opmerkte. In het familiearchief en in het familiedrukwerk is tot op de dag van vandaag de naam uitsluitend  als d'Alleu geschreven.

Er kan echter geen twijfel over bestaan, dat de dochters van Willemina Dalleu-Engels, Marietje en Nellie, de correcte schrijfwijze van hun naam wisten, zoals blijkt uit de ondertekening van hun trouwakten.
Hoewel, je zou bij de handtekening van Marietje uit de aanzet van een kleine letter d, die voorafgaat aan de hoofdletter D kunnen vermoeden, dat zij Dalleu niet haar 'gewone' naam vond.

In de hiernaast afgebeelde ondertrouwkaarten uit 1916 en 1921 laten de dames er geen misverstand over bestaan wat zij de correcte schrijfwijze vinden.




Tekenend is ook, dat bij de volkstelling van 1947 Marietje als haar meisjesnaam d'Alleu opgeeft en dat de naam later door de onderzoekers gecorrigeerd is (Bron: Nederlandse Familienamenbank van het Meertensinstituut).

Merkwaardig is, dat in het genealogisch werk uit 1958 van mijn Oom Thom de naam ook consequent als d'Alleu wordt geschreven. Merkwaardig inderdaad voor een serieus genealoog.

Allen met een 'n' is Alleu

Een opvallende vermelding van de naam d'Alleu - het zetduiveltje heeft er 'Allen' van gemaakt - vinden we in een bericht, vermoedelijk afkomstig uit het 'Familieblad voor het katholieke gezin' (officieel orgaan van de Aartsbroederschap der Heilige Familie, zondagsblad (weekblad) voor het katholiek huisgezin. Van Willemina Dalleu-Engels wordt  vermeld, dat zijn haar gouden jubileum van deze lekenorde viert. Hieruit kunnen we afleiden, dat de naam Dalleu dus al voor het koppel Theodorus Dalleu en Willemina Engels als d'Alleu werd geschreven.

Ook sommige genealogen gebruiken de spelling 'd'Alleu', zoals te zien valt op de gegevens van een bekende genealogische site.

In de familienamenbank van het Meertensinstituut lezen we, dat Dalleu een toponiem is afgeleid van d'Alleu. Bij de volkstelling van 1947 komt de naam d'Alleu één keer in Gelderland; overal elders uitsluitend als 'Dalleu'.

Wie in de familie op het idee is gekomen om de naam Dalleu als d'Alleu te schrijven zullen we misschien nooit achterhalen. Ik vermoed, dat het niet vader Theodorus is geweest. Hij was een eenvoudig man, een schoenmaker die wegens onervarenheid de trouwakten van zijn dochters niet kon ondertekenen. Dat hij in Dalleu een Franse toon herkende lijkt mij onwaarschijnlijk.

Terzijde zij opgemerkt, dat een naamswijziging terug naar d'Alleu wellicht mogelijk is. Op de site van het Ministerie van Justitie en veiligheid staat het volgende:

De naam is verkeerd gespeld (B9)
Is uw achternaam verkeerd gespeld door een fout bij de invoering van de akte van de burgerlijke stand in 1810-1838? Dan kunt u vragen uw naam te wijzigen in de juiste spelling. Dat kan alleen als u aantoont dat de naam in de akten van de burgerlijke stand sinds de invoering daarvan (1810-1838) onjuist is gespeld en in de volgens u juiste spelling sindsdien is gevoerd. Een voorbeeld is dat de naam in plaats van met een ‘t’ met een ‘d’ is geschreven, of in plaats van een ‘ij’ met een ‘y’. Als u aantoont dat u altijd de naam heeft gevoerd in de spelling zoals die gold vóór de invoering van de burgerlijke stand, dan is het mogelijk de naam te wijzigen in de oorspronkelijke spelling.
Bij (kennelijke) schrijf- of spelfouten en kennelijke misslagen in uw naam, kunt u zich richten tot uw eigen gemeente. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan deze verbeteren.

plechtige omgang en de familie

De plechtige omgang is goed beschreven in de gegevens van het Meertensinstituut. Ik kan mij de 'oude' omgang van vóór 1953 nog herinneren. Als klein jongetje mocht ik er met mijn vader naar gaan kijken 'bij familie', de familie Smits aan de Vughterstraat. De familie had een schoenenzaak (thans, 2018, de 'Kookwinkel') op de hoek van de Vughterstraat en de Sint Jorisstraat.

Bron: Google Maps, Streetview

Alle passtoelen werden voor de gelegenheid uit de winkel naar buiten gesleept en op het smalle stoepje aan de Sint Jorisstraat geplaatst.

Deze herinnering kwam weer bij mij boven toen ik de afgelopen dagen de parenteel van overgrootvader Thomas Maas via de geboorte- en huwelijksakten in 's-Hertogenbosch aan het uitzoeken was. Is het voor een klein jongetje al moeilijk om te snappen hoe de familiebetrekkingen zijn tussen allerlei echte ooms en tantes en andere relaties die met oom en tante werden aangesproken, voor mij was het extra lastig, omdat mijn grootvader Piet Maas de jongste was van een groot gezin en mijn vader ergens in de middenmoot van het gezin zat. Van de mannelijke takken van de familie Maas heb ik met uitzondering van mijn oom Peter niemand persoonlijk gekend. Van de vrouwelijke kant eigenlijk alleen de afstammelingen van oud-tante Trees Maas, die met ene Floris getrouwd was.

Bij het uitzoeken van de parenteel vond ik de relatie: Trees Maas had vier kinderen, Willem, Ardina, Wouter en Thomas. Ardina trouwde met Adrianus ('Jos') Smits, dus Ardina en mijn vader waren volle nicht en neef. Van deze vier kinderen herinner ik mij via de verhalen van mijn ouders eigenlijk alleen de flamboyante drogist Willem ('Zo ziek als een hond, Floris maakt u weer gezond') Floris, die zijn winkel ook in de Vughterstraat had.